Prototheca nie jest bakterią, ale jest bezbarwnym, jednokomórkowym glonem, który powszechnie występuje w środowisku, zwłaszcza tam, gdzie występuje wilgoć – gleba, woda, obornik, ścieki. Infekcje u zwierząt nie występują często, ale są szeroko rozpowszechnione na całym świecie, a ich liczba powoli rośnie. Bardzo rzadko infekcje mogą również wystąpić u ludzi (infekcje osób o obniżonej funkcji układu odpornościowego – rzadko bardzo ciężkie, infekcje skórne, biegunka).
Zapalenie wymion u krów mlecznych jest najczęściej powodowane przez Prototheca zopfii (rodzaj Prototheca obejmuje jeszcze 6 innych gatunków).
Prototheca powoduje zarówno kliniczne, jak i subkliniczne zapalenie wymion, które przechodzi w przewlekłe. Glony nie reagują na antybiotykoterapię, a po spożyciu zakażonego mleka i przetworów mlecznych mogą zostać przeniesione na ludzi, ponieważ normalna pasteryzacja ich nie zniszczy. U dotkniętych chorobą krów nie dochodzi do samoistnego wyleczenia, dlatego ważna jest wczesna diagnoza i profilaktyka.
Główną konsekwencją infekcji jest stopniowy, duży spadek produkcji mleka w dotkniętym obszarze, ponieważ glony uszkadzają i nieodwracalnie niszczą tkankę gruczołu sutkowego. Wydzielina może być wodnista z białymi płatkami, również szarawa, ale infekcja może również przebiegać bezobjawowo. Znacznie wzrasta liczba komórek somatycznych w mleku.
Czasami glony mogą wnikać w głąb organizmu, zajmować węzły chłonne, a u niektórych zwierząt pojawia się obrzęk i bolesność wymion.
Prototheca jest przenoszona przez kontakt otwartego lub uszkodzonego kanału strzykowego ze skażonym środowiskiem, kałem, sprzętem do dojenia. Rozwija się w ciepłym i wilgotnym środowisku, gdzie szybko się rozmnaża. Była znaleziona nawet w kale gryzoni schwytanych na farmach mlecznych. Z badań wynika, że występowanie prototekozy w stadach krów mlecznych jest bezpośrednio związane z poziomem higieny dojenia i utrzymania pomieszczeń, jakością żywienia i wody pitnej. Glony bardzo dobrze się rozmnażają i przetrwają w wilgotnych warunkach na różnych gładkich powierzchniach - gumie, polipropylenie, a nawet szkle i stali nierdzewnej.
Zapobieganie infekcjom glonów to zatem wysoki poziom zoohigieny, właściwa technika doju, a zwłaszcza właściwa pielęgnacja kanałów strzykowych, których ujścia muszą być zawsze suche i czyste, nawet gdy są suche. Gdy infekcja została już zdiagnozowana, konieczne jest zaprzestanie dojenia zainfekowanego obszaru, zwracanie uwagi na pre- i post dip, a już na pewno nie karmienie cieląt mlekiem z zainfekowanych obszarów, ponieważ w ich odchodach glon nadal będzie się rozprzestrzeniać.
Ze względu na brak specyficznego leczenia zaleca się ubój krów zakażonych prototekozą.